Ontstaan Tsjerkepaad: vanaf 2002 - heden

In 2002 waren de meeste kerkgebouwen in Fryslân alleen op zondag open. Slechts enkele kerken openden hun deuren ook op doordeweekse dagen, vooral in toeristische plaatsen. De Raad van Kerken deed, bij monde van pastoor Jan Romkes, de oproep aan de kerken om hun deuren vaker te openen. Daarna kwam ds. Gerrit Groeneveld met het voorstel om een aantal kerken te vragen hun deuren te openen en die te vermelden in een gids, naar het voorbeeld van kerken in Denemarken.

Begonnen met 25 kerken

Tsjerkepaad begon vervolgens in 2004 met 25 kerken in Zuidwest-Fryslân. Er was ook een officiële aftrap in de eerste week van juli. Na de opening konden bezoekers een wandel- of fietsroute volgen. Tsjerkepaad was geboren, een oecumenisch initiatief met kerken vanuit verschillende denominaties (Protestantse Kerk in Nederland, Rooms-Katholiek, doopsgezind) met de bedoeling de openstelling van kerken in Fryslân te bevorderen. Er kwam een tweede route bij, de Noardwestergoaroute (omgeving Bolsward). De kerken gingen nu zoveel mogelijk zelf de openstelling organiseren met ondersteuning van de projectcommissie. Vanaf 2005 maakten drie partijen de organisatie van Tsjerkepaad mogelijk: de Raad van Kerken en het Friesch Dagblad (financiering gids en berichtgeving) en het Protestants Dientencentrum in Leeuwarden, dat de plaats innam van de Stichting Alde Fryske Tsjerken.

Niet alleen kerk open, maar ook activiteiten

In 2006 werd besloten nog een route te openen. Dat werd de Kerspelroute (omgeving Surhuisterveen). Er kwam ook een nieuwe ontwikkeling: een aantal kerken opende niet alleen de deuren, maar bood ook activiteiten aan: orgelbespelingen, exposities, liturgisch bloemschikken en fiets- en wandeltochten. In veel kerken werd gezorgd voor gratis koffie en thee voor de bezoekers.

Tsjerkepaadlogo en -vlag

In 2007 kregen alle deelnemende kerken een vlag met het Tsjerkepaadlogo aangeboden. Voortaan konden ze allemaal op dezelfde manier laten zien dat ze open waren. Naast beschrijvingen in een gids kwam er in 2007 een website: www.tsjerkepaad.nl. De organisatie werd gedaan door een kerngroep, uitgebreid met vertegenwoordigers van de verschillende regio’s. De kerngroep opereerde zelfstandig, onder verantwoordelijkheid van de Raad van Kerken Fryslân. Er kwam in dat jaar ook weer een route bij: de Turfroute in Zuidoost-Fryslân. In totaal deden toen 100 kerken mee. De kerngroep vergaderde het hele jaar door, maar probeerde steeds meer taken aan regionale en plaatselijke commissies te delegeren. Naast het FD zorgde nu ook de Leeuwarder Courant voor een uitgebreide wekelijkse berichtgeving. Ook de streekbladen en lokale kranten hielpen mee met de berichtgeving.

Verdubbeling aantal deelnemende kerken

Vanaf 2008 besloot de kerngroep om niet meer te kiezen voor routes in een bepaald gebied, maar om kerken in de hele provincie te vragen om mee te doen. Contacten werden gelegd en het gevolg was een verdubbeling van het aantal deelnemende kerken in 2008. De kerken op de Waddeneilanden deden ook mee, maar dan met eigen openingstijden. Vijf regionale commissies gingen de kerngroep helpen bij de organisatie. In 2008 bezochten naar schatting 30.000 mensen Tsjerkepaad. In 2019 hebben ruim 63.000 mensen een bezoek gebracht aan één van de deelnemende Friese kerken.

Tsjerkepaad ook voor jongere doelgroep

Sinds 2019 is er een jongerenwerkgroep die zich bezig houdt met de vraag hoe ook meer jongeren en gezinnen naar het Tsjerkepaad te trekken. Een eerste initiatief van deze werkgroep was het vernieuwen van de website van Tsjerkepaad, die in 2020 live ging.