Van harte welkom bij... Anneke Durkstra in de doopsgezinde kerk van De Knipe
20-06-2023
De doopsgezinde kerk van De Knipe bij Heerenveen is van nationaal belang, want de eerste vrouwelijke predikant van Nederland is er bevestigd: Anne Zernike, in 1911. Het is ook het gebouw waar vier jaar later haar huwelijk met de bekende kunstschilder Jan Mankes werd ingezegend. Alleen deze feiten al trekken jaarlijks aardig wat bezoekers. Tijdens Tsjerkepaad zorgt coördinator Anneke Durkstra – Kromhout bovendien jaarlijks voor een aansprekende expositie.
Als iemand zegt ,,gelukkig hebben we een jonge boekhouder” en even later in het gesprek blijkt dat een man van 64 jaar te zijn, dan weet je wel hoe een kerkelijke gemeente ervoor staat. Anneke Durkstra (79) windt er geen doekjes om: de Doopsgezinde Gemeente Bovenknijpe is superklein en kan het hoofd nauwelijks nog boven water houden.
De voorzitter van de driekoppige kerkenraad is nog net iets ouder dan zij en soms zitten ze met niet meer dan tien mensen in de tweewekelijkse dienst.
Het idee dat de gemeente op zeker moment moet worden opgeheven ‘griist har oan’. Maar de gedachte dat de Vermaning aan de Ds. Veenweg 61 verkocht zou worden en dan tot woning of kantoor verbouwd is al helemáál onverdraaglijk. ,,Dat kán gewoon niet. Daarvoor is deze kerk veel te belangrijk.”
Anne en Jan
Het kerkje uit 1751, met een voorgevel uit 1856, is het gebouw waar de eerste vrouwelijke predikant van Nederland werd bevestigd. Een gevelsteen herinnert aan de datum: 5 november 1911.
Ds. Anne Zernike zou tot 1915 blijven, daarna ging ze met haar echtgenoot Jan Mankes in Den Haag wonen.
De naam Mankes is óók onlosmakelijk met het kerkje verbonden, vertelt Durkstra. ,,Hij was kunstschilder en woonde in Het Meer, tussen Heerenveen en De Knipe. Volgens de kenners heeft hij hier, in zijn jeugdjaren,
zijn beste werken gemaakt.”
Het verhaal van Zernike en Mankes is voor veel toeristen – of mensen die naar museum Belvedère gaan – reden om even uit of af te stappen bij de kerk. Als zij daar dan net bezig is, nodigt Anneke ze graag even binnen. ,,Dat vinden ze prachtig.” Ze ontving ook vaak groepen doopsgezinden uit de Verenigde Staten en Canada die in Fryslân waren om de wortels van hun religie te ontdekken. ,,Die gingen dan bijvoorbeeld langs bij het Menno Simons-monument in Witmarsum of het schuilkerkje in Pingjum.”
Tsjerkepaad
,,De deuren moeten zoveel mogelijk open” is altijd Durkstra’s motto geweest. Het was voor haar dus ook logisch dat de kerk mee zou doen met Tsjerkepaad, toen dat in 2004 werd opgericht. Of ze er direct die eerste zomer bij was kon ze niet terugvinden, wel weet ze dat ze eerst een paar jaar ‘gewoon open’ is geweest op de zaterdagmiddagen en dat ze in 2008 voor het eerst een extra trekker organiseerde, ,,een expositie van hoeden.”
Sindsdien maakte ze er een sport van om ieder jaar een aansprekende tentoonstelling naar het kerkje te halen. ,,Alleen dat al zorgt ervoor dat er ook andere mensen komen dan alleen ‘Tjerkepaad-publiek’. Dan komen er mensen uit de buurt: ‘Eens even kijken wat je nu weer hebt bedacht.’” Dat ging van een foto-expositie over het leven van ds. Zernike tot een overzicht van de werken van de schilders Tjerk en Tjeerd Bottema (,,dat liep echt storm”) en van papiersnijkunst tot een Reis rond de wereld in 80 foto’s, met beelden gemaakt door Durkstra’s dochter Hanny.
,,In 2022 hadden we allerlei soorten werken van kunstenaars uit De Knipe, die werd in het dorp wel goed ontvangen maar veel spontaan bezoek van toeristen zijn we misgelopen, omdat de weg was opgebroken.”
Wat er in 2023 op het programma staat moet zich nog even uitkristalliseren. In ieder geval gaan de deuren iedere zaterdagmiddag open – calamiteiten voorbehouden – en is iedereen van harte welkom voor een kopje koffie of thee en een gezellig gesprekje.
Terug naar overzicht
