22-06-2020
​Geschiedenis Tsjerkepaad over 2004 door Gerrit Groeneveld :
Geschiedenis van Tsjerkepaad (vanaf de eerste voorbereidingen in 2002 tot de start in 2004)
In 2002 waren de meeste kerken alleen op zondag open. Sommige kerken openden hun deuren ook al op doordeweekse dagen, vooral in toeristische plaatsen. Het Friesch Dagblad kwam met het initiatief Tsjerke Iepen, dat inhield dat op een bepaalde zaterdag een kerk in Friesland openging, waarvoor via de krant publiciteit werd gemaakt. Daar kwamen toen veel bezoekers op af. De Raad van Kerken in Friesland deed in dat jaar, bij monde van pastoor Jan Romkes van der Wal, een oproep aan de kerken om de deuren vaker open te doen in de notitie: De tsjerkedoar is los! Hij zei: “Als de wil en het inzicht, dat het openhouden van de kerkgebouwen een goede zaak is, zullen er ook methoden worden gevonden om dit mogelijk te maken. Laat elke gemeente of parochie erover nadenken welke mogelijkheden zij in haar situatie in dezen heeft. De vreugde en de positieve ervaringen van velen mogen niet door een enkele negatieve gebeurtenis tenietgedaan worden. De open kerk is een teken van aanwezigheid van Christus en zijn Gemeente en een vorm van dienstbaarheid aan een samenleving waarin zij nieuwe noden en behoeften openbaren”
Gerrit Groeneveld zag dat de open kerken in Denemarken zich presenteerden in een gids en stelde voor om dit ook zo te doen in Fryslân. De Raad van Kerken nam dit idee over en besloot om een projectgroep op te richten die de openstelling van een aantal kerken in SW Fryslân in 2004 ging voorbereiden. Op 11 juni 2004 werd een persconferentie belegd in de kerk van Bears, waarin de plannen van Tsjerkepaad voor het eerst werden gepresenteerd. De projectcommissie bestond uit 3 personen: Dini Stavenga – Van der Waals (voorzitter Raad van Kerken in Fryslân en voorzitter van de projectcommissie), Ulbe Zwaga (coördinator kerken van de Stichting Alde Fryske Tsjerken) en Gerrit Groeneveld (voorzitter werkgroep Toerusting en Ondersteuning Plaatselijke Oecumene (TOPO) van de Friese Raad van Kerken). Vijfentwintig kerken uit ZW Friesland werden benaderd om mee te doen. Zij vormden samen de “Liembultenroute”, een naam die werd gekozen vanwege keileemafzettingen in dit gebied, tussen Rode Klif en Sint Nicolaasga. Machteld Zwaga werd gevraagd om landschappelijke informatie van dit gebied voor de gids te verzorgen. De kerken die in 2004 deelnamen aan Tsjerkepaad waren 4 kerken uit Warns: de voormalige Hervormde kerk, de RK Sint Jans kapel, Doopgezinde kerk en voormalige Gereformeerde kerk. Verder deden mee de RK Kerk uit Bakhuizen, de Hervormde en voormalig Gereformeerde kerk uit Hemelum, de Hervormde Kerk uit Oudemirdum en de Gereformeerde kerk in Nijemirdum, de Hervormde kerk in Sondel, 3 kerken uit Balk: de Hervormde kerk, de RK Kerk en de Doopsgezinde kerk, verder de Hervormde kerk van Harich, de Hervormde kerk van Wijckel, de Hervormde kerk en de RK kerk van Sloten, de Hervormde kerk van Tjerkgaast en de Hervormde kerk en RK kerk uit Sint Nicolaasga.
Zij werden allen beschreven in de Tsjerkepaadgids, die hetzelfde formaat en kleur (rood) kreeg als een voorbeeldgids uit 2002 uit Denemarken. In de Tsjerkepaadgids werden ook beschrijvingen van klokkenstoelen en andere cultuurhistorische monumenten in dit gebied opgenomen. De kerken gingen in de zomer van 2004 open op zaterdagmiddagen in juli, augustus t/m het tweede weekend van september (Monumentenweekend). Ze werden niet alleen gevraagd om de deuren te openen, maar ook om vrijwilligers te vragen om de gasten welkom te heten en te vertellen over de cultuur-historische schatten van het kerkgebouw. In dit opzicht was het anders dan wat er in andere landen gebeurde. Daar waren in de regel alleen de deuren open. Lútsen Kooistra, directeur van het Friesch Dagblad, bood aan om de financiering van de gids mogelijk te maken en te zorgen voor de nodige publiciteit. Op de eerste zaterdag in juli, 3 juli 2004, vond de start plaats van Tsjerkepaad vanuit de kerk van de Protestantse gemeente in Sloten. Na de opening werd een wandeltocht naar de kerk van Wijckel. Fietsers konden een langere route maken, o.a. naar Sint Nicolaasga en Kippenburg.
Tsjerkepaad was geboren, een voluit oecumenisch initiatief met kerken van verschillende denominatie (Protestant, Rooms Katholiek en Doopsgezind) en met de bedoeling om verdere openstelling van kerken in Friesland te bevorderen.
Geschiedenis van Tsjerkepaad (vanaf de eerste voorbereidingen in 2002) In 2002 waren de meeste kerken alleen op zondag open. Sommige kerken openden hun deuren ook al op doordeweekse dagen, vooral in toeristische plaatsen. Het Friesch Dagblad kwam met het initiatief Tsjerke Iepen, dat inhield dat op een bepaalde zaterdag een kerk in Friesland openging, waarvoor via de krant publiciteit werd gemaakt. Daar kwamen toen veel bezoekers op af. De Raad van Kerken in Friesland deed in dat jaar, bij monde van pastoor Jan Romkes van der Wal, een oproep aan de kerken om de deuren vaker open te doen in de notitie: De tsjerkedoar is los! Hij zei: “Als de wil en het inzicht, dat het openhouden van de kerkgebouwen een goede zaak is, zullen er ook methoden worden gevonden om dit mogelijk te maken. Laat elke gemeente of parochie erover nadenken welke mogelijkheden zij in haar situatie in dezen heeft. De vreugde en de positieve ervaringen van velen mogen niet door een enkele negatieve gebeurtenis tenietgedaan worden. De open kerk is een teken van aanwezigheid van Christus en zijn Gemeente en een vorm van dienstbaarheid aan een samenleving waarin zij nieuwe noden en behoeften openbaren” Ds. Gerrit Groeneveld kwam in 2002 bij de voorzitter van de Raad van Kerken, Dini Stavenga- Van der Waals, met een concreet voorstel voor de openstelling van kerken in Friesland. Hij was met zijn gezin in 2002 op vakantie geweest in Denemarken en had daar gezien dat de kerken dagelijks waren geopend. Ze werden gepresenteerd in een gids, die in de kerken, op campings en op andere plekken werd neergelegd. “Dit zouden we, op deze manier, ook zo in Friesland kunnen doen.” De Raad van Kerken nam zijn voorstel enthousiast over en vormde een projectgroep, die in 2003 de openstelling van kerken in Friesland in 2004 ging voorbereiden. Op 11 juni 2004 werd een persconferentie belegd in de kerk van Bears, waarin de plannen van Tsjerkepaad voor het eerst werden gepresenteerd. De projectcommissie bestond uit 3 personen: Dini Stavenga – Van der Waals (voorzitter Raad van Kerken in Fryslân en voorzitter van de projectcommissie), Ulbe Zwaga (coördinator kerken van de Stichting Alde Fryske Tsjerken) en Gerrit Groeneveld (voorzitter werkgroep Toerusting en Ondersteuning Plaatselijke Oecumene (TOPO) van de Friese Raad van Kerken). Vijfentwintig kerken uit ZW Friesland werden benaderd om mee te doen. Zij vormden samen de “LIembultenroute”, een naam die werd gekozen vanwege keileemafzettingen in dit gebied, tussen Rode Klif en Sint Nicolaasga. Machteld Zwaga werd gevraagd om landschappelijke informatie van dit gebied voor de gids te verzorgen. De kerken die in 2004 deelnamen aan Tsjerkepaad waren 4 kerken uit Warns: de voormalige Hervormde kerk, de RK Sint Jans kapel, Doopgezinde kerk en voormalige Gereformeerde kerk. Verder deden mee de RK Kerk uit Bakhuizen, de Hervormde en voormalig Gereformeerde kerk uit Hemelum, de Hervormde Kerk uit Oudemirdum en de Gereformeerde kerk in Nijemirdum, de Hervormde kerk in Sondel, 3 kerken uit Balk: de Hervormde kerk, de RK Kerk en de Doopsgezinde kerk, verder de Hervormde kerk van Harich, de Hervormde kerk van Wijckel, de Hervormde kerk en de RK kerk van Sloten, de Hervormde kerk van Tjerkgaast en de Hervormde kerk en RK kerk uit Sint Nicolaasga. Zij werden allen beschreven in de Tsjerkepaadgids, die hetzelfde formaat en kleur (rood) kreeg als de voorbeeldgids uit 2002 uit Denemarken. In de Tsjerkepaadgids werden ook beschrijvingen van klokkenstoelen en andere cultuurhistorische monumenten in dit gebied opgenomen. De kerken gingen in de zomer van 2004 open op zaterdagmiddagen in juli, augustus t/m het tweede weekend van september (Monumentenweekend). Ze werden niet alleen gevraagd om de deuren te openen, maar ook om vrijwilligers te vragen om de gasten welkom te heten en te vertellen over de cultuur-historische schatten van het kerkgebouw. In dit opzicht was het anders dan wat er in andere landen gebeurde. Daar waren in de regel alleen de deuren open. Lútsen Kooistra, directeur van het Friesch Dagblad, bood aan om de financiering van de gids mogelijk te maken en te zorgen voor de nodige publiciteit. Op de eerste zaterdag in juli, 3 juli 2004, vond de start plaats van Tsjerkepaad vanuit de kerk van de Protestantse gemeente in Sloten. Na de opening werd een wandeltocht naar de kerk van Wijckel. Fietsers konden een langere route maken, o.a. naar Sint Nicolaasga en Kippenburg. Tsjerkepaad was geboren, een voluit oecumenisch initiatief met kerken van verschillende denominatie (Protestant, Rooms Katholiek en Doopsgezind) en met de bedoeling om verdere openstelling van kerken in Friesland te bevorderen. Het vervolg van 2005 is op 23 juli 2020 geplaatst.
